Polska Klasyfikacja Działalności 2025 – co się zmieni i dlaczego warto się przygotować już teraz?

Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) jest podstawowym narzędziem służącym do kategoryzowania rodzaju działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwa, instytucje oraz organizacje pozarządowe. Obejmuje szeroki zakres sektorów – od działalności usługowej, poprzez handel, aż po inicjatywy społeczne. W 2025 roku planowane są istotne modyfikacje w PKD, które mogą wpłynąć na funkcjonowanie organizacji pozarządowych. Poniżej przedstawiam najważniejsze informacje na temat tych zmian oraz praktyczne wskazówki, jak się do nich przygotować.

1. Dlaczego PKD jest tak ważne dla organizacji pozarządowych?

Dla organizacji pozarządowych (NGO) kody PKD pełnią nie tylko funkcję formalną w rejestrze REGON, KRS czy CEIDG. Mają też znaczenie w kontekście:

• Ubieganiu się o dotacje i granty – wiele instytucji finansujących (w tym programy unijne) sprawdza, czy profil działalności organizacji jest zgodny z kodami PKD.

• Współpracy z administracją publiczną – przy zleceniach zadań publicznych lub organizowaniu konkursów grantowych, organy administracji często opierają się na oficjalnej klasyfikacji działalności.

• Pozycji w przetargach i konkursach – w dokumentacji przetargowej często wymaga się potwierdzenia, że dana organizacja prowadzi aktywność zbieżną z określonymi kodami PKD.

• Wizerunku i przejrzystości – aktualna i precyzyjna informacja o profilu działalności zwiększa wiarygodność NGO w oczach partnerów i darczyńców.

2. Zakres najważniejszych zmian w PKD 2025

a) Nowe kody dla działalności społecznych i ekologicznych

Wraz z rosnącą liczbą inicjatyw społecznych i proekologicznych, pojawią się nowe, bardziej szczegółowe kody dotyczące m.in.:

• działań związanych z ochroną środowiska i klimatu,

• edukacji ekologicznej i zrównoważonego rozwoju,

• wsparcia dla osób w kryzysie bezdomności czy wykluczenia społecznego,

• usług związanych z opieką i aktywizacją seniorów.

b) Doprecyzowanie działalności innowacyjnej i cyfrowej

Zmiany mają również na celu uwzględnienie szybkiego rozwoju sektora cyfrowego. Przybędzie kodów związanych z:

• prowadzeniem edukacji w formie online,

• świadczeniem usług internetowych (m.in. platform crowdfundingowych),

• działalnością doradczą związaną z transformacją cyfrową.

c) Scalanie kodów o podobnym profilu

Niektóre istniejące już kody PKD zostaną scalone bądź zastąpione nowymi, bardziej ogólnymi klasyfikacjami. Może to dotyczyć np. kodów z zakresu kultury i sztuki, gdzie kilka kodów stanie się jedną kategorią, łączącą różne obszary aktywności kulturalnej.

d) Modyfikacja nazw i zakresów opisów

Oprócz samych numerów kodów, zmodyfikowane zostaną też definicje poszczególnych rodzajów działalności. Dla NGO może to oznaczać konieczność zaktualizowania nie tylko numerów PKD, lecz także opisów działalności w dokumentach statutowych czy umowach z partnerami.

3. Co te zmiany oznaczają dla organizacji pozarządowych?

1. Konieczność aktualizacji rejestrów – każda organizacja powinna sprawdzić, czy aktualnie używane kody PKD wciąż będą istniały w nowej klasyfikacji. W razie potrzeby należy dokonać zmiany wpisu w rejestrze przedsiębiorców KRS lub w innych właściwych bazach.

2. Dostosowanie dokumentów wewnętrznych – jeżeli statut, regulaminy lub umowy współpracy odnoszą się do konkretnych kodów PKD, warto z wyprzedzeniem wprowadzić korekty, aby uniknąć nieporozumień i problemów prawnych.

3. Weryfikacja zakresu działalności – zmiany w PKD mogą wymusić przemyślenie faktycznego obszaru działania NGO. Być może konieczne będzie rozróżnienie działalności podstawowej od dodatkowej lub dodanie nowych kodów, jeżeli organizacja intensywnie się rozwija i planuje kolejne projekty.

4. Przygotowanie do nowych grantów i przetargów – nowe kody mogą wpłynąć na sposób kwalifikowania NGO do udziału w różnego rodzaju konkursach. Organizacje, które we właściwy sposób dopasują się do aktualnych kodów, mogą zyskać nowe możliwości finansowania.

4. Jak się przygotować do zmian w praktyce?

• Monitorowanie informacji z GUS: Główny Urząd Statystyczny będzie publikować szczegółowe wytyczne dotyczące wprowadzanych zmian. Warto śledzić komunikaty i oficjalne opracowania, aby znać konkretne terminy oraz instrukcje postępowania.

• Konsultacja z ekspertami: W niektórych przypadkach interpretacja nowych kodów może być złożona. Jeśli organizacja prowadzi niestandardową działalność lub działa w kilku obszarach jednocześnie, dobrze jest skonsultować się z doradcą prawnym czy księgowym specjalizującym się w obsłudze NGO.

• Szkolenia i webinaria: Organizacje parasolowe czy centra wsparcia dla NGO zapewne przygotują szkolenia dotyczące zmian w PKD. Udział w nich może pomóc w lepszym zrozumieniu nowych przepisów oraz wypełnieniu wniosków o aktualizację kodów.

• Aktualizacja wewnętrznej dokumentacji: Po zapoznaniu się z nowymi przepisami i wybraniu odpowiednich kodów, należy je uwzględnić w KRS oraz w pozostałych dokumentach, jak statuty, regulaminy czy opisy projektów. Warto zaplanować to wcześniej, by uniknąć formalności na ostatnią chwilę.

5. Terminy i etapy wprowadzania zmian

Zgodnie z planem GUS, wstępna faza konsultacji społecznych i branżowych prowadzona jest na bieżąco, natomiast finalna wersja PKD 2025 zostanie ogłoszona prawdopodobnie pod koniec 2024 roku. Po jej publikacji organizacje otrzymają wyznaczony czas (np. kilka miesięcy) na dostosowanie swoich wpisów w rejestrach. Przed wejściem w życie nowych kodów może obowiązywać okres przejściowy, w trakcie którego zarówno stare, jak i nowe kody będą dopuszczalne.

6. Podsumowanie

Zmiany w Polskiej Klasyfikacji Działalności 2025 wpłyną na cały sektor pozarządowy. Choć mogą wydawać się z pozoru wyłącznie formalnością, ich znaczenie dla ubiegania się o wsparcie finansowe, prowadzenia projektów i współpracy z administracją publiczną jest bardzo duże. Warto już teraz zapoznać się z planowanymi modyfikacjami i odpowiednio wcześnie przygotować organizację na nadchodzące wyzwania.

Dostosowanie się do nowych kodów PKD to także szansa na wzmocnienie wizerunku – jasno określony zakres działań uwiarygodnia organizację w oczach potencjalnych partnerów i darczyńców. Praktyczne podejście do tematu oraz odpowiednie zaplanowanie procesu aktualizacji pozwolą uniknąć zbędnych komplikacji i dać impuls do dalszego, zrównoważonego rozwoju NGO.